روان درمانی یک اصطلاح کلی برای درمان مشکلات سلامت روان است که با صحبت کردن با یک روانپزشک ، روانشناس یا روان درمان و سایر ارائه دهنده خدمات بهداشت روانی حاصل می شود.در طول روان درمانی ، شما در مورد وضعیت خلق و خوی ، احساسات ، افکار و رفتارهای خود یاد می گیرید. روان درمانی به شما کمک می کند تا یاد بگیرید چگونه زندگی خود را کنترل کرده و به شرایط چالش انگیز با مهارت های مقابله با استرس پاسخ دهید.
انواع روان درمانی وجود دارد که هر کدام با رویکرد خاص خود در روند درمان موثر هستند. نوع و روش روان درمانی ای که برای شما در نظر گرفته می شود بستگی به موقعیت فردی شما دارد. روان درمانی نیز به عنوان درمان با صحبت ، مشاوره، درمان روانشناختی شناخته می شود.
چرا روان درمانی ؟
روان درمانی می تواند در درمان بسیاری از مشکلات روانی مفید باشد، از جمله:
- اختلالات اضطرابی مانند اختلال وسواسی-اجباری (OCD) ، ترس و فوبیا، اختلال هراس یا پانیک و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلالات خلقی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی
- اعتیاد:ش مانند الکل، وابستگی به مواد مخدر یا قمار اجباری(اصرار به ادامه قمار در صورت باخت های مکرر)
- اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی یا پرخوری
- اختلالات شخصیتی ، مانند اختلال شخصیت مرزی یا اختلال شخصیت وابسته
- اسکیزوفرنی یا اختلالات دیگری که سبب جدایی از واقعیت (اختلالات روان پریشی) می شوند
همه کسانی که از روان درمانی استفاده می کنند، لزوما مبتلا به بیماری روانی نیستند. روان درمانی می تواند به تعدادی از تنش ها و درگیری های زندگی که می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد ، کمک کند. به عنوان مثال، ممکن است در موراد زیر به شما کمک کند:
- درگیری های خود را با شریک زندگی خود یا شخص دیگری در زندگی خود حل کنید
- تسکین اضطراب یا استرس به علت کار یا شرایط دیگر
- مقابله با تغییرات عمده زندگی مانند طلاق، مرگ یک عزیز و یا از دست دادن یک شغل
- یادگیری برای مدیریت واکنش های ناخوشایند، مانند خشم یا رفتار غلط تهاجمی
- تلاش برای ایستادن در مقابل مشکلاتی همچون دیابت، سرطان یا درد درازمدت (مزمن)
- سوء استفاده های جسمی و جنسی و یا خشونت های سنگین و درگیری های فیزیکی
- مقابله با مشکلات جنسی، به علت های جسمی یا روحی
- خواب بهتر، اگر دچار خواب رفتن یا بی خوابی های طولانی مدت هستید
در برخی موارد، روان درمانی می تواند به اندازه دارودرمانی مانند داروهای ضد افسردگی موثر باشد. با این حال، بسته به وضعیت خاص شما، ممکن است تنها روان درمانی برای کم شدن علائم وضعیت روانی کافی نباشد. شما همچنین ممکن است به داروها یا درمان های دیگر به صورت هم زمان نیاز داشته باشید.
خطرات و ریسک های روان درمانی
به طور کلی، روان درمانی بسیار کم ریسک است. اما چون می تواند احساسات و تجربیات دردناک را کشف کند، ممکن است در برخی موارد افراد احساس ناخوشایند داشته باشند. با این وجود، با انجام روان درمانی با یک متخصص ماهر که می تواند نوع و شدت درمان با نیازهای شما را تشخیص دهد، خطرات به حداقل می رسد. مهارت هایی که یاد می گیرید می تواند به شما در مدیریت و تسلط بر احساسات و ترس های منفی کمک کند.
چگونه برای روان درمانی اقدام کنید
در اینجا نحوه شروع به کار بخوانید:
- یک درمانگر خوب پیدا کنید. برای این کار از منابع معتبر استفاده کنید. دریافت یک ارجاع از دکتر، طرح بیمه درمانی، دوست یا دیگر منبع قابل اعتماد یا با دنبال یک انجمن حرفه ای در اینترنت می توانید یک درمانگر خوب را پیدا کنید.
- اگر بیمه درمانی دارید، متوجه شوید که چه پوشش هایی برای روان درمانی ارائه می گردد. برخی برنامه های بهداشتی تنها یک دوره معینی از جلسات روان درمانی را در ارادئه می دهند. همچنین با پزشک خود درباره هزینه ها و گزینه های پرداخت صحبت کنید.
- نگرانی های خود را مرور کنید. قبل از قرار ملاقات اول، فکر کنید در مورد مسائل مورد نظرتان چه می خواهید، بگویید. با اینکه شما می توانید این مسئله را با درمانگر خود سازماندهی کنید، اما داشتن برخی از آمادگی ها از پیش ممکن است نقطه شروع خوبی باشد.
بررسی شرایط صلاحیت پزشک
پیش از دیدن یک روان درمان و یا مشاور، پس زمینه، سوابق تحصیلی، صدور گواهینامه و صدور مجوز وی را بررسی کنید. امروزه روانشناسی به یک اصطلاح عمومی تبدیل شده است تا یک عنوان شغلی و تحصیلی و مجوز. روانپزشکان آموزش دیده می توانند بر اساس آموزش و نقش خود تعدادی از اسامی های مختلف شغلی داشته باشند. اکثریت دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا با آموزش ویژه در مشاوره روانشناسی هستند. دکترهای رشته پزشکی که در سلامت روانی تخصص دارند (روانپزشکان) می توانند داروها را تجویز کنند و همچنین در کنار آن روان درمانی هم ارائه دهند.
نمونه هایی از روان درمانگران شامل روانپزشکان، روانشناسان، مشاوران حرفه ای با مجوز، مددکاران اجتماعی دارای مجوز، مشاوران ازدواج و خانواده ، پرستاران روانپزشکی و یا دیگر متخصصان دارای مجوز و آموزش بهداشت روان هستند. اطمینان حاصل کنید که درمانگری که شما انتخاب می کنید با گواهینامه های دولتی و الزامات مجوز برای رشته خاص خود کار می کند.
کلید موفقیت درمان شما این است که یک روان درمان خوب و ماهر پیدا کنید که بتواند نوع و شدت درمان با نیازهای شما را مطابقت دهد و متاسفانه در کشور ما با توجه به شیوع بیماری های روانی سوءاستفاده بسیاری از این دسته بیماران می شود.
از روان درمانی چه انتظاری دارید؟
اولین جلسه درمان شما
در اولین جلسه روان درمانی، درمانگر معمولا اطلاعاتی در مورد شما و نیازهای شما را جمع آوری می کند. از شما خواسته می شود فرم های مربوط به احساسات و سلامت جسمی فعلی و گذشته خود را پر کنید.ممکن است برای درمانگر شما چند جلسه زمان نیاز باشد تا به طور کامل از وضعیت و نگرانی های شما درک کاملی به دست بیاورد تا بتواند بهترین رویکرد و دوره را برای شما رقم بزند. همچنین جلسه اول فرصتی برای مصاحبه با درمانگر است تا ببینید آیا رویکرد و شخصیت او برای شما کارساز خواهد بود یا خیر.
شما حتما باید موارد زیر را متوجه شوید:
- چه نوع درماني استفاده خواهد شد؟
- اهداف درمان شما
- طول هر جلسه
- چه تعداد جلسات درمانی ممکن است برای شما لازم باشد
به هیچ عنوان خجالت نکشید و در هر زمان از قرار ملاقات سؤال پیش آمده در ذهن خود را مطرح کنید. اگر با اولین روان درمانگری که ملاقات کردید احساس راحتی نمی کنید ، شخص دیگری را امتحان کنید. داشتن روابط خوب با درمانگر برای موفقیت در روان درمانی موثر است.
شروع روان درمانی
به احتمال زیاد در مطب درمانگر یا یک کلینیک جلسه های که حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد روان درمانی را آغاز می کنید.گاهی اوقات روان درمانی ، در یک جلسه گروهی با توجه به ایمنی و تثبیت، می تواند در بیمارستان نیز در صورت پذیرش بیمار برای درمان، انجام شود.
انواع روان درمانی
تعداد زیادی از انواع موثر روان درمانی وجود دارد. بعضی از آنها در درمان برخی اختلالات و شرایط خاص بهتر از دیگر نوع ها کار می کنند. در بسیاری از موارد، روان درمان خوب از ترکیبی از تکنیک ها استفاده می کنند. درمانگر وضعیت و ترجیحات خاص شما را در نظر خواهد گرفت تا تعیین کنید که کدام رویکرد برای شما بهترین خواهد بود.
اگر چه انواع درمان های مختلف وجود دارد، برخی از تکنیک های روان درمانی اثبات شده موثر عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT) ، که به شما کمک می کند باورهای ناسالم، باورهای منفی و رفتارهای خود را شناسایی کنید و آنها را با رفتار سالم و مثبت جایگزین کنید
- درمان رفتاری دیالکتیکی، نوعی CBT است که مهارت های رفتاری را آموزش می دهد تا به شما کمک کند در برابر استرس، احساسات خود را مدیریت کنید و روابط خود را با دیگران بهبود دهید
- درمان تعهد و پذیرش(ACT) که به شما کمک می کند تا از افکار و احساسات خود آگاه شوید و آنها را بپذرید و به ایجاد تغییرات و افزایش توانایی خود برای کنار آمدن با موقعیت ها متعهد شوید
- درمان های روانکاوی ، که بر روی افزایش آگاهی شما از افکار و رفتارهای ناخودآگاه تمرکز می کنند، ایجاد بینش جدید در مورد انگیزه های شما و حل سختی ها و پیچیدگی ها
- روان درمانی بین فردی که بر رفع مشکلات روابط کنونی خود با دیگران تمرکز می کند تا مهارت های فردی خود را ارتقا دهید – چگونگی ارتباط با دیگران مانند خانواده، دوستان و همکاران
- روان درمانی حمایت کننده، که توانایی شما برای مقابله با استرس و شرایط دشوار را تقویت می کند
روان درمانی در فرمت های مختلف از جمله جلسات فردی، زوج، خانواده و یا گروهی ارائه می شود و می تواند برای همه گروه های سنی موثر باشد.
در طول روان درمانی
به هر حال در بسیاری از انواع روان درمانی گفته شده ، روان درمان خوب در تهران شما را تشویق می کند که در مورد افکار و احساسات خود صحبت کنید و اینکه چه چیزی باعث ناراحتی شما می شود را بازگو کنید. اگرصحبت کردن درباره احساساتتان در جلسات اول برای شما سخت است ، نگران نباشید. درمانگر می تواند به شما کمک کند تا اعتماد به نفس و راحتی بیشتری را در بیان آنها با مرور زمان به دست آورید.
از آنجایی که روان درمانی گاهی اوقات ممکن است شامل بحث های شدید عاطفی باشد، ممکن است در طی یک جلسه گریه، ناراحتی یا حتی یک فوران عصبانیت را ایجاد کند. بعضی از افراد پس از یک جلسه احساس خستگی می کنند. روان درمان آنجاست تا برای مقابله با چنین احساساتی به شما کمک کند.
درمانگر شما ممکن است از شما بخواهد “تکالیفی خاص” را انجام دهید – فعالیت ها همان شیوه هایی هستند که در طول جلسات منظم درمان به شما آموزش داده می شود و دقیقا براساس چیزی است که شما یاد می گیرید. با گذشت زمان، صحبت کردن در مورد نگرانی های شما می تواند به بهبود روحیه شما کمک کند و طرز فکر و احساس شما نسبت به خودتان را تغییر دهد و در نهایت باعث می شود توانایی خود را برای مقابله با مشکلات افزایش دهید.
محرمانه بودن روان اطلاعات روان درمانی
به استثنای شرایط نادر و خاص، گفتگو با درمانگر شما محرمانه است. با این حال، یک درمانگر ممکن است این محرمانه بودن را از بین ببرد در صورتی که اطلاعات تهدیدی فوری برای امنیت خود فرد یا شخص دیگری باشد
تعداد جلسات روان درمانی
تعداد جلسات روان درمانی که شما نیاز دارید به عوامل زیر بستگی دارد:
- موقعیت و بیماری روانی خاص شما
- شدت علائم شما
- چند وقت است که شما این علائم را دارید و برای مقابله با آن در تلاش هستید
- چقدر سریع پیشرفت می کنید
- چقدر استرس دارید
- چقدر سلامت روان شما بر زندگی روزمره شما تاثیر گذار می گذارد
- چقدر از اعضای خانواده و دیگران شما را حمایت می کنند.
- هزینه ها و محدودیت های بیمه
ممکن است تنها چند هفته طول بکشد تا شما بتوانید به یک وضعیت کوتاه مدت و خوب برسید و در مقابل اگر شما یک بیماری روانی دراز مدت یا دیگر نگرانی های بلند مدت داشته باشید ممکن است درمان یک سال یا بیشتر طول بکشد.
نتیجه روان درمانی
ممکن است روان درمانی وضعیت شما را درمان نکند و یا احساس ناخوشایندی که بر اثر اتفاقات به وجود آمده را از بین نبرد اما می تواند این قدرت را به شما بدهد که با روش های سالم با مشکلات مقابله کنید و احساس بهتری نسبت به خود و زندگیتان داشته باشید.
اقداماتی که باعث می شود بهترین استفاده را از جلسات روان درمانی داشته باشید.
- اطمینان حاصل کنید که با درمانگر خود احساس راحتی می کنید.در غیر این صورت به دنبال یک درمانگر دیگری باشید که به راحتی با وی صحبت کنید.
- در روان درمانی خود مشارکت داشته باشید . درمان زمانی موثر است که شما یک شرکت کننده فعال هستید و در تصمیم گیری ها شرکت می کنید. اطمینان حاصل کنید که شما و درمانگر شما در مورد مسائل عمده و نحوه مقابله با آنها با یکدیگر موافق هستید. شما با یکدیگر می توانید اهداف را تعیین کنید و در طول زمان برای آنها برنامه ربزی و پیشرفت کنید.
- صادق باشید. موفقیت در روان درمانی بستگی به تمایل شما برای به اشتراک گذاشتن افکار، احساسات و تجربیات ، دیدگاه های جدید، ایده ها و روش های انجام کارها دارد. اگر شما به دلیل احساسات دردناک، خجالت و یا ترس از واکنش درمانگر خود، تمایلی به صحبت در مورد مسائل خاص را ندارید. اجازه دهید که درمانگر آن را بداند و حتی بیان کنید که خجالت می کشید.
- به برنامه درمان خود توجه کنید. اگر شما کم انرژی شدید و یا انگیزه خود را از دست دادید، ممکن است وسوسه شوید که جلسات روان درمانی را فراموش کنید. انجام این کار می تواند پیشرفت شما را مختل کند. سعی کنید در تمام جلسات حضور داشته باشید و در رابطه با مسائلی که دوست دارید صحبت کنید فکر کنید.
- منتظر نتایج فوری نباشید. کار کردن بر روی مسائل عاطفی می تواند دردناک باشد و ممکن است به کار سخت نیاز داشته باشد. تا شروع بهبودی، ممکن است چند جلسه نیاز باشد.
- تمرین ها را در بین جلسات انجام دهید. اگر درمانگر از شما می خواهد سؤالات خود را در یک دفتر در فعالیتهای خارج از جلسات درمان بنویسید، حتما آنها را انجام دهید. این تکالیف می تواند به شما کمک کند آنچه را که در طول جلسات درمان آموخته اید را در طول زندگی خود نیز اعمال کنید.
اگر روان درمانی به شما کمک نمی کند، با پزشک خود صحبت کنید
اگر احساس می کنید که بعد از چندین جلسه از درمان سودی نمی برید آن را با پزشک و درمانگرتان مطرح کنید.تا با یکدیگر تصمیم جدیدی بگیرید و یا تغییراتی را اعمال کنید تا رویکرد دیگری را امتحان کنید که ممکن است موثرتر باشد.